نهاد دایگانی در دورۀ ساسانیان / شهرام جلیلیان

1396/1/30 ۱۲:۱۲

در دوران ساسانیان، شاه زادگان دودمان سلطنتی، به ویژه ولی عهد، باید هنرها و فنون گوناگون شاهانه هم چون اسب سواری، زوبین افکنی، کمان داری، شکار، چوگان بازی، و دیگر آیین های در پیوند با شهریاری را می آموختند، هم چنین به شاه زادگان دادگری، بخشندگی، وفاداری به پیمان ها، خویشتن داری، و جوان مردی آموزش داده می شد.

چکیده: در دوران ساسانیان، شاه زادگان دودمان سلطنتی، به ویژه ولی عهد، باید هنرها و فنون گوناگون شاهانه هم چون اسب سواری، زوبین افکنی، کمان داری، شکار، چوگان بازی، و دیگر آیین های در پیوند با شهریاری را می آموختند، هم چنین به شاه زادگان دادگری، بخشندگی، وفاداری به پیمان ها، خویشتن داری، و جوان مردی آموزش داده می شد. گه گاه آموزش این هنرها و ویژگی های سودمند برای شهریاری به شیوه ای بود که می توان آن را «نهاد دایگانی» نامید. شماری از شاه زادگان دودمان ساسانی پیش دایه/ دایگان پرورش یافتند. در این شیوۀ پرورش ، هم وندی از دودمان سلطنتی، به ویژه ولی عهد، آموزش های شاهانه را پیش «دایۀ» خود، که هم وند بزرگ یک دودمان نژاده، پادشاهی دست نشانده، و یا یکی از بزرگان شاهنشاهی بود، می آموخت و دایه در آینده پشتیبانی از شاه زادۀ پرورده اش را وظیفۀ خود می دانست. واژه های «دایه» و «دایگان» به معنای زنی که بچه ای را به شیر خود بپرورد و یا پرورش دهندۀ زن یا مرد است و واژه های «دایگانی» و «دایگی» برای اشاره به پرورش کودکی به دست پرورانندۀ زن یا مرد آمده است.

در این پژوهش، کوشش خواهد شد با استفاده از همۀ منابعی که آگاهی هایی دربارۀ پرورش و آموزش های شاهانۀ شاه زادگان ساسانی یا به اصطلاح نهاد دایگانی در دوران ساسانیان به دست می دهند، به مطالعۀ این شیوۀ مهم و البته کم تر شناخته شدۀ پرورش در گسترۀ تاریخ ساسانیان بپردازیم.

تحقیقات تاریخ اجتماعی سال دوم بهار و تابستان 1391 شماره 1 (پیاپی 3)

دریافت مقاله

منبع: پرتال جامع علوم انسانی