1395/12/2 ۱۲:۲۰
روسیه در فاصلۀ قرن های پانزدهم تا نوزدهم میلادی از یک دولت کوچک محلی به یک امپراتوری بزرگ اروپایی – آسیایی تبدیل شد و در این تغییر و تبدیل، بسیاری از حوزه های تحت تصرف خود را دگرگون ساخت؛ دگرگونی هایی از آن دست به ویژه در حوزه هایی کارساز واقع شد و جنبه ای اساسی یافت که خود اصولاً به دلیل موقعیت جغرافیایی اشان در حوزه های پیرامونی یا حد فاصل مراکز تمدنی باثبات تر، در قبال سیاست های اداری و مصالح حکومتی روسیه انعطاف و آسیب پذیری بیشتری داشتند.
در خلال تلاش های روسیه شوروی برای ایجاد مجموعه ای از دولت ملت های جدید در حوزه تحت تصرف مسکو در ماوراءالنهر در سالهای نخست و میانی دهه 1920 میلادی، ساختار اداری و از آن مهم تر سامان هویتی آن سرزمین به کلی دگرگون شد. یکی از اهداف و متعاقبا نتایج این دستکاری فراهم آوردن زمینه تضعیف هویت ایرانی ماوراءالنهر بود. چگونگی شکل گیری تاجیکستان یا به عبارت دقیق تر فروکاستن یک بخش مهم از جهان ایرانی و فارسی زبان آن حدود با حذف مراکزی چون سمرقند و بخارا به یک حوزه دورافتاده کوهستانی، یکی از نمونه های مهم این تغییر است که در این کتاب به گوشه هایی از آن پرداخته شده است.
این کتاب همچنین مروری است بر پیشینۀ تاریخی یکی از چندین و چند طبع آزمایی بلشویک ها در این زمینه، یعنی چگونگی شکل گیری تاجیکستان در سال های دهۀ 1920 میلادی نخست به صورت یک جمهوری خودمختار در دل ازبکستان (1924) و آنگاه به صورت یک جمهوری سوسیالیست شوروی مستقل ((1929.
فرایندی که با برجای گذاشتن بخش های مهمی از حوزه های فرهنگی و تاریخی تاجیکان فارسی زبان در چارچوب جمهوری های همسایه – از جمله دوشهر سمرقند و بخارا که به ازبکستان واگذار شد – جز تضعیف ایرانیت هدف دیگری نداشت.
رحیم مس اُف نویسندۀ کتاب(متولد 1939 م) یکی از مورخان معروف تاجیکستان در حوزۀ تاریخ معاصر و به ویژه بحث تقسیمات مرزی آن حدود است.
فهرست مطالب کتاب به شرح زیر است:
یادداشت دبیر مجموعه
پیشرو
سخنی دربارۀ این کتاب
پیشگفتار
فصل یکم: توصیفات تاریخی و نژادی
فصل دوم: تقسیمات ملی و دولتی آسیای میانه
خلاصۀ مطالب
پیوست ها
رحیم مَس اُف، تاریخ تاجیکان با مهر کاملاً سری (بخشی از تاریخ فاش نشدۀ تاجیکان در اوایل قرن بیستم)، به کوشش: آرش ایرانپور، تهران، شیرازه کتاب ما، 256 صفحه، قطع: رقعی، بها: 150000 ریال، 1395.
منبع: میراث مکتوب
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید