مترجم، همچون بازیگر/ لارس کلبرگ - عبدالحسین آذرنگ

1395/6/17 ۰۸:۴۶

آیا ترجمه ادبی پدید آوردن مستقل است یا،حداکثربازسازی وفادارانه؟ و آیا مترجم هنرمند است یا صنعتگر؟ عمر این بحث به قدمت حرفه ترجمه است.کسی که در این موضوع روشنتر از دیگران اندیشه کرده است،یری لوی دانشمند چک است. او بر این عقیده است که ترجمه را باید به منزله هنر برگرداندن در نظر گرفت،مانند هنر موسیقیدان یا بازیگر. نوازنده ارکستر تا جایی که امکان دارد اثر را از زبانی،که همان خط موسیقی باشد،به زبانی دیگر،یعنی ماده صوتی«برمی گرداند».

آیا ترجمه ادبی پدید آوردن مستقل است یا،حداکثربازسازی وفادارانه؟ و آیا مترجم هنرمند است یا صنعتگر؟ عمر این بحث به قدمت حرفه ترجمه است.کسی که در این موضوع روشنتر از دیگران اندیشه کرده است،یری لوی دانشمند چک است. او بر این عقیده است که ترجمه را باید به منزله هنر برگرداندن در نظر گرفت،مانند هنر موسیقیدان یا بازیگر. نوازنده ارکستر تا جایی که امکان دارد اثر را از زبانی،که همان خط موسیقی باشد،به زبانی دیگر،یعنی ماده صوتی«برمی گرداند». بازیگر با تغییر دادن هیات،صدا و زمینه شخصیتش به زمینه ای جدید،به نوشته جان می بخشد. به گفته لوی ترجمه ادبی خوب درست مانند هنر ترجمه همزمان است؛وفادار اما مستقل.

صحبت آگنتا اکمنار درباره هنر بازیگر در ضمن مصاحبه ای که در 1986 برگزار شد،نشان می دهد که شباهت میان کار بازیگر و مترجم،ضمن شباهت دیگر بسیار روشنگر است.خانم اکمنار چگونگی بازی کردن نقشش را توصیف می کند:

وقتی نقشی را تمرین می کنم، آن را به تکه های کوچکی تقسیم میکنم.با آن ور می روم تا سر انجام در نقش جا بیافتم. اما نقش در واقع نقطه مقابل من است. و در واقع منم که تکه تکه می شوم تا نقش بتواند هر وقت که به من نیاز ندارد مرا دور بیاندازد.

خود را در قالب دیگری قرار دادن،وارد زبان او شدن،مافی الضمیر او را بیان کردن،راه مربوط شدن با چیز های دیگر،برگرداندن خود به این چهره نمایشی،هنر بازیگر است.

کلک اسفند 1373 شماره 60

ادامه مقاله

منبع: پرتال جامع علوم انسانی