1393/3/12 ۱۲:۱۰
همایش بین‌المللی عرفانی اسلامی، عمل و نظر، فردا در هتل لاله تهران برگزار می شود.دکتر فاطمه طباطبایی، مدیر گروه عرفان اسلامی پژوهشکده امام خمینی(ه) و انقلاب اسلامی و رئیس انجمن عرفان اسلامی با اعلام این خبر گفت: برنامه‌ریزی برای برگزاری این همایش از سال ۱۳۹۱ آغاز شد. این همایش در راستای یکی از اهداف انجمن علمی عرفان اسلامی برگزار می‌شود که آشنایی و تعامل با پژوهشگران این حوزه در ادیان گوناگون به‌ویژه ادیان ابراهیمی را در دستور کار انجمن قرار می دهد.
این همایش با همکاری برخی از رؤسا و استادان دانشگاه‌ها و مؤسسه های علمی فرهنگی لبنان برگزار می‌شود. ابتدا محل برگزاری لبنان تعیین شده بود؛ اما به دلیل اتفاقاتی که در لبنان رخ داد کمیته علمی همایش و همکاران اجرایی، تهران را به عنوان محل برگزاری نخستین همایش پیشنهاد کردند.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا عرفان‌های کاذب و نوظهور هم در پژوهش‌های این همایش مورد نظر قرار گرفته‌اند؟،تاکید کرد: البته تبیین‌هایی انجام خواهد گرفت اما ما بر این باوریم که به‌جای طرح مسائل و مباحث عرفان‌های نوظهور یا کاذب که به اعتقاد من به اشتباه عرفان نامیده می‌شوند؛ بهتر است به معرفی عرفان ناب بپردازیم؛ زیرا: «چون ندیدند حقیقت ره افسانه زدند». هنگامی که حقیقت به درستی مطرح شود؛ مفاهیم کاذب اهمیت خود را از دست می‌دهند.یکی از کارهای مفید بازخوانی و واکاوی و روان‌سازی متون عرفانی است که نسل جدید هم بتواند با آن متون ارتباط پیدا کند و بهره برد. یکی دیگر از برنامه‌هایی که می‌تواند پرفایده باشد برگزاری نشست‌ها و همایش‌هاست.وی افزود: به این منظور براساس تفاهمنامه هایی که با برخی از دانشگاه‌ها و مراکز علمی منعقد کرده‌‌ایم به برگزاری همایش‌های مشترک خواهیم پرداخت و امیدواریم بتوانیم هر سال این همایش را با همکاری دانشگاه‌ها مختلف در کشور‌های دیگر برگزار کنیم ودبیرخانه دائمی «همایش بین‌المللی عرفان اسلامی، نظر و عمل» فعالیت خود را آغاز و گسترش دهد . سخنان امام درباره کرامت انسانی است، بدیهی است می‌تواند دربرگیرندة حقوق بشر هم باشد. در اندیشة امام کرامت انسانی اهمیت دارد که یکی از بندهای آن حقوق مدنی و اجتماعی اوست. حقوق بشر یکی از مسائل جزئی کرامت انسانی است. ارزشی که امام برای انسان قائل هستند بسیار بالاتر از حقوق بشر است. در دین هم این مساله اهمیت دارد. از این منظر حقوق بشر، حقوق مدنی و جزایی انسان شاخه های فرعی کرامت انسانی هستند. اگر کرامت انسانی اصل و اساس باشد، همة این مسائل رعایت می شود، چرا که هیچ کس نمی تواند کرامت یک فرد را از بین ببرد.
طباطبایی درباره محورهای درنظر گرفته شده برای مقالات همایش،گفت: محورهای این همایش که ازسوی کمیته علمی انتخاب شده است، «نظر و عمل در عرفان اسلامی» «عرفان و معنای زندگی»،«عرفان عملی و اخلاق»، «عرفان اسلامی و بهداشت روان» و «جایگاه حضرت مسیح(ع) در مراتب سیر و سلوک در عرفان اسلامی»،«عرفان و پویایی اجتماعی» از جمله محورهای این همایش است. پرسش اصلی درباره نسبت میان عرفان و پویایی اجتماعی این است که آیا تعالیمی که عرفا در زمان خود ارائه می‌دادند، می‌تواند برای جوان امروزی مفید باشد و جامعة امروز ما را متحول کند؟ آیا عارف به‌طورکلی به جامعه به عنوان جامعه می‌اندیشد یا فقط دغدغة او تعالی فرد فرد انسان‌هاست؟ ما از سیرة عارف معاصر امام راحل(ره) دریافتیم که هرگز عارف متعهد بی‌اعتنا به مسائل و رشد و تعالی تک تک افراد نیست. وظیفه یک عارف این است که دغدغة جامعه را داشته باشد و در راستای تحقق چنین اهدافی در جامعه طرحی نو دراندازد و در مسیر تعالی جامعه گام بردارد؛ تا افراد در آن جامعه بتوانند به‌آسانی تعالی یابند. حال این پرسش مطرح می‌شود که اصولاً عرفان در تحقق این اهداف چگونه می‌تواند نقش داشته باشد؟
به گفته وی «عرفان و محیط زیست» هم از دیگر محورهای همایش است که در این رابطه پژوهشی انجام گرفته است که بزودی با کمک انجمن منتشر خواهد شد.
به گفته مدیر گروه عرفان اسلامی پژوهشکده امام خمینی(ه) و انقلاب اسلامی و رئیس انجمن عرفان اسلامی این همایش یک روزه است و در مجموع ۲۰ نفر از شخصیت‌های علمی دو کشور ایران و لبنان سخنرانی خواهند کرد و تعدادی هم مقاله نوشته شده که مورد تصویب کمیته علمی قرار گرفته است و در مجموعة مقالات همایش چاپ خواهد شد.همچنین قرار است نمایشگاه کتابی از تألیفات اعضای انجمن در موضوع عرفان در محل همایش برگزار شود. طباطبایی درباره حضور شخصیت های حوزوی و دانشگاهی در همایش ،افزود: آیت‌الله العظمی جوادی آملی پیامی تصویری برای ما خواهند داشت.همچنین آقایان دکتر شیخ الاسلامی، دکتر دینانی، دکترکاکایی، دکتر شاه‌آبادی، پروفسور بونو، دکتر حبیبی، دکتر وکیلی و خانم شایسته از ایران و پروفسور کک، شیخ شفیق جراده، دکتر عقیقی، خانم دکتر صلوح و خانم دکتر ملاعب، دکتر حسیکی، آقای زراقط و آقای موسوی، دکتر رحمتی، دکتر طربی از لبنان سخنرانان همایش هستند.انجمن در نظر دارد هر سال به معرفی و تقدیر از یکی از مفاخر و پیشکسوتان حوزه عرفان بپردازد و امسال مفتخر است از آیت‌الله انصاری شیرازی تقدیر کند. ایشان هم در حوزه فقه و اصول و هم در حوزه اخلاق و عرفان کوشش‌های فراوانی داشته‌اند و از منظر سیاسی هم درزمرة فعالان و مبارزان علیه استبداد شاهنشاهی بوده‌اند.
وی درباره فصلنامه علمی ـ پژوهشی انجمن علمی عرفان ،گفت: «پژوهشنامه عرفان» نشریه‌ای علمی پژوهشی است که هر دو فصل یک بار منتشر می‌شود، و در بردارنده مقالات و پژوهش‌هایی ارزشمند در حوزة عرفان نظری و عملی است که تا کنون ۹ شماره آن منتشر شده است .
طباطبایی درباره فعالیت‌های انجمن عرفان برای عموم مردم،افزود: دفتر جدید انجمن به تازگی در خیابان میرداماد تأسیس شده است و قرار است فضایی برای افراد علاقه‌مند ایجاد کنیم تا بتوانند درکلاس‌هایی در حوزه نظری در سطوح مختلف شرکت کنند.برنامه دیگر انجمن، نمایش فیلم‌های عرفانی و نقد آن‌ها با حضور کارشناسان است که می‌تواند در آموزش نکات عرفانی برای علاقه‌مندان مؤثر باشد.
مشاوره‌های روان‌شناختی از منظر عرفانی هم از برنامه‌های انجمن است. قرار است کارگاه هایی در این زمینه برای علاقه‌مندان برگزار شود.
به عنوان نمونه امام خمینی(ره) در شرح چهل حدیث، نکات زیبایی دربارة حسد بیان می‌کنند. ابتدا دربارة ماهیت حسد سخن می‌گویند، سپس به ناراحتی‌هایی که حسد برای فرد ایجاد می‌کند صحبت می‌کنند و ضمن یادآوری این که فردی که حسد می‌ورزد بیش از آنکه به دیگری ضرر بزند، به خودش آسیب می‌رساند؛ توضیح می دهند که در نگاه ایشان شخصی که حسد می‌ورزد، در مبانی اعتقادی خدا را عادل نمی‌داند. کسی که خدا را عادل بداند، باور دارد که او همه چیز را سر جای خود قرار داده است. همین مساله سبب می‌شود از این که دیگران چیزی را دارند و او ندارد، ناراحت نشود. از این منظر شخصی که حسد می‌ورزد باور به عادل بودن خداوند ندارد و آن عدالتی که برای خدا قائل بوده، لفظی بیش نبوده است. این شخص نیاز دارد ابتدا معنای عدالت خدا را درک کند و زمانی که معنای عدالت را فهمید و پذیرفت خداوند عادل است، التزامات عدالت خداوند را هم می‌پذیرد.
وی یادآور شد: همین منطق می‌تواند موضوع مباحثه در کارگاه‌ها باشد. اگر ما بتوانیم حسد را در جامعه ریشه‌کن کنیم، منشأ بسیاری از نابسامانی‌ها را شناخته و جامعه را به سطحی بالا از سلامت روانی رسانده‌ایم. برگزاری کارگاه‌هایی که ما را در شناخت اخلاقیاتی که انسانیت انسان را شکوفا کرده یا مخل انسانیت انسان می‌شود، قدم مثبتی است.رئیس انجمن عرفان اسلامی گفت: امام می فرمایند رذایل اخلاقی بیگانگانی هستند که به فطرت انسان حمله کرده‌اند و انسان نیازمند مبارزه با این بیگانگان است؛ چرا که فطرت انسانی با کمالات سرشته شده است. وظیفة انسان است که برای حفظ وجود خود این بیگانگان را از خود براند و آن را سالم و معتدل کند. امام توصیه می‌کنند فرد پیش از هرچیز باید اعتدال را در وجود خود برقرار کند، قوای خودرا مدیریت کند و بداند کجا باید مهر بورزد و کجا باید برخورد قاطع داشته باشد.وی افزود:اگر فرد بتواند ابتدا اعتدال را در وجود خودش برقرار کند، در جامعه هم می‌تواند اعتدال ایجاد کند. زمانی که مهر و خشم انسان ملاک عقلانی و منطقی ندارد و دوستی و دشمنی‌ها هم براساس هواهای نفسانی خواهد بود، چگونه چنین انسانی می‌تواند محبت و اعتدال را به درستی در جامعه ایجاد کند. بنابراین هرفرد باید پیش از هرچیز اعتدال را در وجود خود ایجاد کند. ما معتقدیم پیام امام(ره) برای جهانیان، صلح، اعتدال، رفع ظلم و ناراحتی است. اگر تعالیم امام پیاده شود ما صاحب جامعه ای بدون درد و رنج خواهیم بود. پیام امام، پیام دوستی، صلح و تعالی خواهی برای همه انسان هاست و استفاده ابزاری از یکدیگر کردن در نگاه امام ناپسند است. اگر این پیام که برپایة حقیقت ناب عرفان شیعی است؛ در جوامع دیگر مطرح شود و دستورات ایشان در جوامع دیگر اجرایی شود، همه می توانند زندگی‌ای بدون دغدغه در کنار یکدیگر داشته باشند و صلح و دوستی بر جامعه جهانی حاکم شود.
رئیس انجمن عرفان اسلامی در پاسخ به این سئوال که به نظر شما باورها و اندیشه‌های عرفانی امام خمینی(س)، چقدر می‌توانند مبنایی برای تقریب مذاهب و کاهش درگیری‌های فرقه‌ای در جهان اسلام، تاکید کرد:به نظر من توصیه‌های امام می‌تواند فرقه‌گرایی را تبدیل به خداگرایی کند. زمانی که فرقه‌گرایی در جامعه از بین برود و خدامحوری حاکم شود، این نزاع‌ها هم رفع می‌شود.
وی درباره جایگاه حقوق بشر و اخلاق حقوق بشری در عرفان امام(ره) ،یادآور می شود: سخنان امام درباره کرامت انسانی است، بدیهی است می‌تواند دربرگیرنده حقوق بشر هم باشد. در اندیشة امام کرامت انسانی اهمیت دارد که یکی از بندهای آن حقوق مدنی و اجتماعی اوست.
حقوق بشر یکی از مسائل جزئی کرامت انسانی است. ارزشی که امام برای انسان قائل هستند بسیار بالاتر از حقوق بشر است. در دین هم همین مساله اهمیت دارد. از این منظر حقوق بشر، حقوق مدنی و جزایی انسان شاخه‌های فرعی کرامت انسانی هستند. اگر کرامت انسانی اصل و اساس باشد، همة این مسائل رعایت می‌شود، چرا که هیچ کس نمی‌تواند کرامت یک فرد را از بین ببرد. ما معتقدیم پیام امام برای همه جهانیان پیام صلح، اعتدال، رفع ظلم و ناراحتی است. اگر تعالیم ایشان پیاده شود ما صاحب جامعه‌ای بدون درد و رنج خواهیم بود. پیام امام پیام دوستی، صلح و تعالی‌خواهی برای تمامی انسان‌هاست و استفاده ابزاری از یکدیگر کردن در نگاه ایشان ناپسند است. اگر این پیام که برپایة حقیقت ناب عرفان شیعی است؛ در جوامع دیگر مطرح شود و دستورات ایشان در جوامع دیگر اجرایی شود، همه می‌توانند زندگی‌ای بدون دغدغه در کنار یکدیگر داشته باشند و صلح و دوستی بر جامعه جهانی حاکم شود.
وی همچنین به ارزیابی تأثیر اندیشه‌های عرفانی امام خمینی(ره) در ارتقای سطح اخلاقی جامعه و ایجاد یک نهضت اخلاق گرا در جامعه،پرداخت وگفت:
در شرایطی که وضع اخلاق‌گرایی در جامعه ایده‌آل نیست و در این زمینه با مشکلاتی روبرو هستیم، اگر بتوانیم تعالیم عرفانی اسلام به‌ویژه توصیه‌های عرفانی اخلاقی امام خمینی(ره) را در همة ابعاد مدیریتی و اجتماعی پیاده کنیم، شاهد جامعه‌ای متعالی خواهیم بود.
جامعه بسیار پیچیده است و بسیاری از مسائل آن حلقه وار به هم وصل هستند. زمانی که خطاهای فاحشی در جامعه انجام می‌گیرد، شما نمی‌توانید افراد جامعه را به رعایت مسائل جزئی دعوت کنید. البته دعوت به حق هیچ‌گاه نباید فراموش شود اما فرد باید از درجة تعالی بالایی برخوردار باشد که همه را در حال دزدی ببیند و خودش دزدی نکند، یا این که همه حق او را بخورند اما او حق کسی را پایمال نکند. درواقع جاانداختن چنین تعلیماتی در جامعه‌ای که به لحاظ اخلاقی نابسامانی دارد، بسیار مشکل است.
فصل اعتدال
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید